Holokaust był długim procesem, który rozpoczął się w 1933 roku wraz z dojściem Hitlera do władzy w Niemczech, a zakończył dopiero wraz z upadkiem III Rzeszy. Tak zwane „ostateczne rozwiązanie kwestii żydowskiej”, polegające na masowych mordach dokonywanych w obozach śmierci, było jego końcowym i najważniejszym, ale nie jedynym, etapem. Część historyków uważa, że zakończona w ten sposób zagłada Żydów była od początku celem Hitlera i jego reżimu, zaplanowanym i konsekwentnie realizowanym przez cały okres nazistowskich rządów. Dziś jednak zdaje się przeważać pogląd, iż Endlösung wyłoniło się z nieco chaotycznych działań podejmowanych na różnym szczeblu, by zrealizować ogólny zamiar pozbycia się Żydów z terenów opanowanych przez Niemców. Wraz z upływem czasu i narastającymi trudnościami, następowała stopniowa radykalizacja polityki antyżydowskiej, która doprowadziła w końcu do budowy fabryk śmierci.
Wiele wskazuje na to, że przynajmniej do lata 1941 roku najwyższe władze III Rzeszy planowały najpierw wywiezienie Żydów na Madagaskar, a następnie – po spodziewanym pokonaniu ZSRR – na syberyjskie pustkowia. Gdy zorientowano się, że jedno i drugie nie będzie szybko możliwe, zaczęto poszukiwać sposobów usunięcia Żydów jeszcze w czasie trwania wojny i na terenie opanowanym już przez Niemcy. Po okresie prób i stosowania różnych doraźnych rozwiązań, w pierwszej połowie 1942 roku wykrystalizowało się rozwiązanie w postaci komór gazowych.